W czasach gospodarki opartej na wiedzy kluczowym zasobem dla firm, które chcą pozostać konkurencyjne, są pracownicy. Zwłaszcza ci, którzy posiadają wysokie kwalifikacje, dużą motywację do działania i otwartość na zmiany. Dlaczego w ogóle warto się kształcić i jak to robić? Czy takie działania mogą mieć realny wpływ na wyniki całej organizacji? Zapraszam do krótkiej lektury na ten temat.
Czym jest rozwój zawodowy?
Rozwój zawodowy to proces podnoszenia kwalifikacji poprzez zdobywanie wiedzy, umiejętności i doświadczenia. Specjaliści przekonują, że rozwój zawodowy idzie w parze z rozwojem osobistym i tak naprawdę trudno te dwa obszary oddzielić od siebie grubą kreską.
Obowiązujący do niedawna model zawodowy składał się z trzech etapów: przedzawodowego (nauka, zdobywanie doświadczenia i kształcenie się w konkretnym zawodzie), zawodowego (praca w wyuczonym zawodzie) oraz postzawodowego (przejście na emeryturę). Dziś ten model jest już nieaktualny. Wybór kierunku studiów lub zdobycie konkretnego zawodu w wieku młodzieńczym nie determinuje całej kariery zawodowej. Zmiana myślenia o edukacji zaowocowała stworzeniem terminu kształcenia ustawicznego (z ang. lifelong learning). To proces doskonalenia już zdobytych umiejętności i zdobywania nowych, który trwa przez całe życie.
Dlaczego warto się kształcić?
Współcześnie wiedza jest najważniejszym źródłem wartości jednostek, społeczeństw, gospodarki. Informacje i umiejętność wykorzystania ich w odpowiedni sposób stały się największym kapitałem. Dlatego też zdobywanie wiedzy staje się warunkiem przetrwania i powinno wynikać ze świadomego brania odpowiedzialności za własne życie. Ten, kto posiada lepszy jakościowo i obszerniejszy zasób wiedzy od innych, ma większe szanse na szczęśliwe i spełnione życie. Ludzie, którzy nie kształcą się w sposób nieprzerwany, ryzykują pozostanie w tyle za rozpędzonym światem.
Jak się skutecznie uczyć?
Do skutecznych technik wspomagających uczenie się można zaliczyć:
- Mnemotechniki –metody ułatwiające zapamiętywanie oparte na trzech zasadach: asocjacji, lokalizacji i wyobraźni. Asocjacja polega na łączeniu porcji informacji do zapamiętania z elementem mnemotechniki, który będzie nam o danej informacji przypominał. Przykładowe mnemotechniki:
– Technika haków – prosta technika polegająca na zapamiętywaniu informacji dzięki skojarzeniu ich z wcześniej ustalonymi znaczeniami, które nadajemy kolejnym cyfrom.
– Łańcuchowa technika skojarzeń – polega na kojarzeniu ze sobą kolejnych elementów ubranych w obrazy, które przechodząc jeden w drugi, tworzą swego rodzaju film, który można wyświetlać w wyobraźni.
- Notowanie nielinarne – techniki, które wykorzystują naturalny sposób działania pamięci – skojarzenia, obrazy i inne struktury poznawcze. Opracowano je tak, by ich układ przypominał sposób, w jaki mózg organizuje pojęcia. Pozwalają one przedstawić na papierze skojarzenia, dzięki czemu łatwiej zapamiętać informacje i logiczne powiązania między nimi.
- Aktywne powtórki – technika powtarzania informacji, która jest o wiele skuteczniejsza niż klasyczne wkuwanie na pamięć. Po pierwsze ważne jest przetwarzanie wiadomości, które chcemy zapamiętać. Jeśli mają one formę słowną, warto nadać im postać graficzną – narysować wykresy czy schematy. Jeśli są to rysunki, można spróbować opisać je słownie. Druga sprawa to częstotliwość powtarzania. Nowe informacje powtarzamy od razu, potem po godzinie, następnie po upływie dnia, tygodnia, aż wreszcie po miesiącu.
- Szybkie czytanie – zastosowanie technik zwiększających prędkość czytania da nam szansę efektywniejszego wykorzystania czasu przeznaczonego na naukę, którym nikt przecież nie dysponuje w nadmiarze. Pamiętajmy, że w czytaniu chodzi nie tylko o tempo, ale także o zrozumienie tekstu, niemniej jednak zachęcam do zapoznania się z tematem szybkiego czytania. Zainteresowanych odsyłam do książki Tony’ego Buzana „Podręcznik szybkiego czytania” lub „Szybkie czytanie. Czytaj 1000 słów na minutę i zapamiętuj informacje.”
- Uczenie się w stanie relaksu – przebywając w stanie relaksu, łatwiej nam się skoncentrować i przyswajać nowe informacje. Natomiast, gdy jesteśmy zdenerwowani czy zestresowani, trudno nam przypomnieć sobie nawet najprostsze dane, a nowa wiedza często w ogóle nie przedostaje się do naszej świadomości.
- Samokształcenie – samodzielne zdobywanie wiadomości i umiejętności praktycznych z danej dziedziny wiedzy według jakiegoś określonego planu. Obecnie uważa się, że samokształcenie jest jedną z najbardziej efektywnych metod przyswajania wiedzy. Wiele badań dowiodło, że informacje zdobyte na drodze własnych doświadczeń i aktywności najdłużej pozostają w pamięci, łatwiej jest je także wykorzystywać w praktyce.
Formy podnoszenia kompetencji pracownika
Obecnie pracownicy mają wiele możliwości podnoszenia kompetencji zawodowych zarówno twardych, jak i miękkich. Do najważniejszych sposobów należą:
-studia podyplomowe,
-webinaria i kursy internetowe,
-konferencje,
-szkolenia branżowe np. sprzedażowe, doradcze, negocjacyjne,
-kursy językowe,
-case study,
-warsztaty,
-wyjazdy integracyjne.
Pracodawcy coraz częściej są świadomi, że inwestycja w rozwój pracownika to inwestycja w rozwój całej organizacji. Dlatego, to właśnie oni wychodzą z inicjatywami szkoleniowymi. Zachęcają pracowników do podnoszenia swoich kwalifikacji, dofinansowując studia i kursy branżowe, a także organizując szkolenia wewnętrzne, prelekcje i wykłady z ekspertami z branży.
Tekst powstał na podstawie mojej książki pt. Inaczej o dobrym i mądrym życiu – rozdział 17 – Inaczej o uczeniu się.
Inaczej o dobrym i mądrym życiu
